Rekonstrukcja kręgu II
Stanowisko w Grzybnicy miało dwojakie przeznaczenie. Przede wszystkim pełniło funkcję cmentarza dla lokalnej społeczności, czego dowodem jest ponad 100 pochówków. Z drugiej strony było miejscem zwoływania rodowo-plemiennych zgromadzeń wiecowych, które odbywały się w kamiennych kręgach. Kręgi te wraz z cmentarzyskiem stanowią zespół obiektów powiązanych ze sobą funkcją społeczną, tj. najważniejszej instytucji życia publicznego jaką był wiec oraz atmosferą miru wiecowego, jaką stwarzał kult zmarłych przodków.
Stanowisko wykazuje pokrewieństwo z analogicznymi kompleksami badanymi w Odrach, Leśnie, Węsiorach i Babim Dole-Borczu (woj. pomorskie) oraz Pławnie (woj. zachodniopomorskie) ze względu na swą podwójną funkcję oraz podobieństwo zasobu form zabytków ruchomych i nieruchomych. Różni się jednak od pokrewnych stanowisk na Pojezierzu Kaszubsko-Krajeńskim niemal zupełnym brakiem grupy kamienno-ziemnych kurhanów, zrekompensowanym obecnością płaskich nagrobnych konstrukcji kamiennych, zbliżonych do podkurhanowych na w.w. stanowiskach oraz istnieniem nagrobnych konstrukcji płaskich innych typów, nieznanych dotychczas na podobnych stanowiskach z tamtego regionu.
Spośród kamiennych kręgów odkrytych w Grzybnicy, tylko w kręgu III znajdował się pochówek umieszczony pod stelą środkową, ale wkopany w poziom użytkowy koliska. Wtórny charakter grobu w stosunku do kręgu świadczy o pierwotnie innym niż sepulkralne przeznaczeniu budowli. Podobnie w kręgu II, stos ciałopalny i mogiła powstały w ciągu użytkowania obiektu. Krąg I grobu w ogóle nie zawierał, a peryferyjnie usytuowane dwa stosy ciałopalne dowodzą, że w obrębie kręgu dokonano jedynie ceremonii spalenia. W ostatnich dwóch kręgach, nr IV i V, nie stwierdzono jakichkolwiek śladów obrzędów pochówkowych. W tym kontekście uwagę zwraca obecność luzem pozostawionych nożyc w kręgu V, które mogły mieć zastosowanie rytualne oraz złożenie w pobliżu kręgu IV wyjątkowego na cmentarzysku pochówka (grób 95), zawierającego obok ludzkich również kości zwierzęce.
Teza o pierwotnej (miejsce zgromadzeń publicznych) i wtórnej (monumentalne budowle grobowe) funkcji takich obiektów wymaga dalszych badań. Kręgi w Grzybnicy sugerują raczej wiecowe i obrzędowo-kultowe przeznaczenie tych budowli, w których dokonywano zwyczajowego składania ofiar, być może także ofiar ludzkich. Wydaje się, że taki charakter należałoby przypisać zmarłym pochowanym w obrębie kamiennych kręgów.
Ustalenia stratygraficzne i planigraficzne wskazują, że kręgi kamienne budowano przy zakładaniu cmentarza, gdy dysponowano jeszcze wolną przestrzenią. Liczba kręgów musiała być więc podyktowana określonymi potrzebami społecznymi. Przyjmując jako pierwotny inny niż grzebalny charakter takich konstrukcji, zjawisko to tłumaczyć można albo zwielokrotnieniem liczby kręgów dla odmiennych uroczystości obrzędowych, albo odzwierciedleniem struktury organizacyjnej społeczności użytkującej cmentarz. W drugim przypadku liczba takich obiektów wynikałaby z dostosowania do liczby użytkujących je grup rodowych zamieszkałych w lokalnym skupisku osadniczym, a raczej liczby wspólnot rodzinnych w obrębie grupy rodowej związanej z tym samym cmentarzyskiem.
Zróżnicowane typologicznie kamienne kręgi w kulturze wielbarskiej zachowane są jedynie na sześciu stanowiskach. W odniesieniu do ponad dwudziestu dalszych przypadków dysponujemy jedynie informacjami (mniej lub bardziej pewnymi) na temat nieistniejących obecnie konstrukcji. Obiekty dotychczas zbadane datowane są od 2 poł. I w. do początków III w. po Chr., czyli wcześniejszy etap okresu wpływów rzymskich. Kręgi I i II w Grzybnicy, posiadające średnicę wynoszącą aż 36 m, są największymi obiektami tego typu zarówno w Polsce, jak i w Skandynawii. Wyjątkowo duże głazy zastosowane do budowy wszystkich kręgów w Grzybnicy czynią je budowlami jednymi z najbardziej monumentalnych na terenie Polski (obok stanowiska w Pławnie).
Krąg II wkrótce po wykonaniu rekonstrukcji.
wg. K. Hahuła, R. Wołągiewicz 2001
Rysunek kręgu III. Jako jedyny posiadał centralnie umieszczony grób szkieletowy, który jednak ma charakter wtórny.